Δύο ξεχωριστές εικαστικές εκδηλώσεις με θέμα «1936-2014 Εικαστικές Τέχνες και Αντίσταση», παρουσιάζουν ο Οργανισμός Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων και το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος στη Δημοτική Πινακοθήκη και το Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων.
 |
Έκθεση Σύγχρονης Εικαστικής Δημιουργίας: “Αντίσταση Τώρα”
“1936-2014 Εικαστικές Τέχνες και Αντίσταση”
Εγκαίνια: Παρασκευή 24 Οκτώβρη, στις 7.30 μ.μ.
Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
Διάρκεια: 24 Οκτωβρίου – 30 Νοεμβρίου 2014
Είσοδος ελεύθερη
|
 |
Εργαστήριο Ιστορίας της Τέχνης / Έκθεση της περιόδου
Δικτατορία Μεταξά – Κατοχή – Αντίσταση – Εμφύλιος – Τόποι Εξορίας έως το 1967
Τετάρτη 29 Οκτωβρίου, ώρα 7.30 μ.μ.
Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων
Διάρκεια: 29 Οκτωβρίου – 30 Νοεμβρίου
Είσοδος ελεύθερη
|
Από το 2005 το Δεκέμβριο, η Γενική Συνέλευση του ΕΕΤΕ αποφάσισε να προχωρήσει το ΕΕΤΕ στη διοργάνωση αρχείου και έκδοσης για την Τέχνη της Αντίστασης, του Εμφυλίου και της φυλακής και Εξορίας, ως το τέλος της δικτατορίας, το 1974.
Οι συγκυρίες, τα οξυμένα προβλήματα του χώρου των Εικαστικών Τεχνών, η Κρίση και τα βάρη που επιβλήθηκαν στους εργαζόμενους και μέσα σε αυτούς και στους καλλιτέχνες δεν επέτρεψαν να προχωρήσουμε νωρίτερα στην υλοποίηση αυτής της απόφασης.
Το 2013, το ΔΣ του ΕΕΤΕ συγκρότησε επιτροπή καλλιτεχνών για τη μελέτη πρότασης για τη δημιουργία ηλεκτρονικού αρχείου, έκδοσης και έκθεσης με το θέμα «Εικαστικές Τέχνες και Αντίσταση».* (Bλέπε σχετική ανακοίνωση του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος - Ε.Ε.Τ.Ε στη σελίδα του στο facebook 20 Μαΐου 2013 · )
Στο πλαίσιο αυτό οργανώνεται η έκθεση «ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΡΑ» σε μια προσπάθεια να αναδειχθεί ο σημερινός προβληματισμός των εικαστικών καλλιτεχνών για την πραγματικότητα που βιώνουμε σήμερα.
Sikeliotis
Στην έκθεση παίρνουν μέρος 175 εικαστικοί καλλιτέχνες:
Αβαγιανού Ρένα, Αγκαβανάκη Αργυρή, Αθανασίου Εύη, Αθηναίος Στρατής, Αλεξίου Σώτος, Αλιγιζάκη Κύρα, Αλιμπέρτης Αγγελος, Ανούση-Ρένα, Αντώνιος Αντώνης, Αποστολάτου Εύα, Βαλαής Κωνσταντίνος, Βαλάσης Διονύσης, Βαλσαμάκη Χρυσή, Βάρβογλης Δημήτρης, Βαρελάς Παναγιώτης, Βογιατζόγλου-Σκληρού Ισμήνη, Βολονάκη Ουρανία, Γαβαλλάς Νίκοςς, Γαρδέλη Παρασκευή, Γερονικολού Δήμητρα, Γιακουμάκης Μιχαήλ – Οδυσσέας, Γιάννακας Γιώργος, Γιαχανατζή Νέλλη, Γιομελάκης Γιώργος, Γιουβανίδη-Μιούντι (Mudie) Ελεν(Helen), Γλέζος Γιώργος, Γρηγορακάκη Ιωάννα, Γριμάλδη-Κορομηλά Ράνια, Δαραδήμος Χαράλαμπος, Δελφίνο Ιωάννα, Δερβίσογλου Ελένη, Δεσεκόπουλος Νίκος, Δήμα Νικολάκη, Δήμου Σπυριδούλα, Διλιντά Φωτεινή, Δρετάκη Ιωάννα, Δωρόπουλος Βασίλης, Ζαβιτσάνου Μαρία, Ζαμπούρα Μαριλένα, Ζαχάρωφ Μαρίβα, Ζάχος Αιμιλιανός, Ζερβάκη Ντιάνα, Ζήση Ευθαλία, Ζουμπουλάκης Πέτρος, Ζούνη Ελένη, Ζωϊδη Πόπη, Θουκυδίδου Μαρία, Καζιρέλοβα Ναταλία, Κάπρου Ελένη, Καράλη Αγγέλα, Καραλής Χαράλαμπος, Καραμανλή Αφροδίτη, Κασιμάτης Μανόλης, Κασσαβέτη Κατερίνα, Κατσούλα – Κορωναίου Ελένη, Κατσουλίδη Μαριάννα, Κατσουλίδης Τάκης, Κευγάς Μιχάλης, Κεφαλάς Παναγιώτης, Κοκκίνου Θεοδώρα, Κολιπέτσα Βασιλική, Κομιανού Άρια, Κονταρίνη Κατερίνα, Κουκλινού Καλλιόπη, Κουκουλάκη Στέλλα, Κουμαριανού Μαριάνθη, Κουσίδου Ελένη, Κουφοβασίλη Τιτίκα, Κουφοπάνου-Μιχαλοπούλου Αργυρώ, Κροκίδη Αναστασία, Κτιστοπούλου Μαρία, Κυπριανού Μαρία, Κυριάκου Νεφέλη, Κυρίτσης Απόστολος, Κυρίτσης Νικόλαος, Κωνσταντινίδης Χρήστος, Κώτσιου Ντίνα, Λάβδας Απόστολος, Λαμπρέτσα Δήμητρα, Λέρα Βασίλης Λίγκου Λέσκο, Λιόντος Αποστόλης Λιόντος Αποστόλης, Λιόσης Παναγιώτης, Λιούγκας Ευάγγελος Λόη Αγγελική, Μανιατόπουλος Κώστας, Μαντζούκα Αντωνία, Μαραγκού Κλεονίκη, Μαράτος Ανδρέας, Μαργκοσσιάν Γκαρό, Μαρκάκη Τζένη, Μελά Εύα, Μηναριτζόγλου Μιχάλης, Μιμίκου Στέλλα, Μιχαηλίδου Αννα, Μιχαηλίδου Φανή, Μιχαλακέα Έλλη, Μοσχούτης Σπύρος, Μπαδόλα Ειρήνη, Μπαλονά Κωνσταντίνα, Μπίτζος Μανόλης, Μποζίνου- Κεχαγιά Αμαλία, Μποκέας Νίκοςς Μπονάτσου Τίτα, Μπουρατζή Κατερίνα, Μυρωδιάς Αντώνης, Νασιοπούλου Ντιάνα, Νεονάκης Χαράλαμπος, Νεοφύτου Κωνσταντίνος, Νικοπούλου Ηρώ, Νταγιάντας ΓΙώργος, Ξενάκη Μαριάννα, Ξένου Αθηναϊς, Οικονομίδης Νίκος, Οικονομίδου Ελένη, Οικονόμου Βασίλης, Οικονόμου Οδυσσέας, Ουζιέλ Ρένα, Παγωμένος Κώστας, Παναγιωτόπουλος Νίκοςος, Παντολφίνι Πίνο, Παπαγιάννης Βαγγέλης, Παπαδημητρίου Βίβιαν, Παπαδόπουλος Χαράλαμπος, Παπαθεοδώρου Κάλλια, Παπαστεφανάκη Σταϊνχάουερ Βαρβάρα, Παππάς Οδυσσέας, Πασχάλης Ανάργυρος, Πετροπούλου-Δημητράκη Μιμή, Πετρούλια Γεωργία, Πλαστήρα Ολγα, Πολενάκη Ζακλίν, Πούλμαν Θεοδώρα, Ριζόπουλος Γρηγόρης, Ρόθος Κώσταςς, Ρόκος Κυριάκος, Ρουμελίδη- Οξάνα (Ρωξάνη), Σαϊτη Ζαχαρούλα, Σαραντέα Εύη, Σατόγλου Παύλος, Σιατερλή Βέρα, Σιατερλή Δήμητρα, Σιγάλας Γιώργος, Σινιόσογλου Αμαρυλλίς, Σκαλκώτος Χρήστος, Σκαρβέλη-Ξιάρχου- Γιώτα, Σκεπετζή Χρυσή, Σπαθάρα Κατερίνη, Σπυρίδωνος Πηνελόπη, Σπύρου Στυλιανός, Σταύρου Σοφία, Σταφέτος Στέλιος, Στεργιοπούλου Νάνα, Στέφος Νίκος, Στίνη Μαρία, Στούκας Σπύρος, Συλίκου Κωνσταντίνα, Σωτήρης Αδριανός, Τερλίδου Ιωάννα, Τρίκκας Χρήστος, Τσαλαματά Βίκυ, Τσαμανδούρας Ζαχαρίας, Τσαούσης Μπεσίμ, Τσέκος Ελευθέριος, Φερεντίνου Παρασκευή, Φιλίνη Αννα, Φούνκ Έφη, Χαροκόπου Αναστασία, Χατζή Κατερίνα, Χρηστάκης Χαράλαμπος, Χριστάκου Ιωάννα, Χριστοφοράκης Νίκος, Ψαρώνη-Πεζά Ευγενία.
Ακολουθούν φωτογραφίες του ΕΕΤΕ από την προετοιμασία της έκθεσης :
Επίσης, συμμετέχει μετά από πρόσκληση του ΕΕΤΕ στις Σχολές Καλών Τεχνών, από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Φλώρινας η σπουδάστρια Μπαντάζου ΄Εφη, όπου δούλεψε σειρά έργων με θέμα “το Αντάρτικο στην Ηπειρο”.
Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, κτίριο Α
Γερμανικού και Μυλλέρου, Μεταξουργείο
τηλ.: 210 52 02 420 – 21
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη 10.00 –21.00, Τετάρτη– Σάββατο 10.00 -19.00, Κυριακή: 10.00 -15.00
http://www.opanda.gr/?p=4415#sthash.v9wP9DZL.dpuf
Παράλληλα θα παρουσιασθεί στο Κέντρο Τεχνών
«Εικαστικές Τέχνες και Αντίσταση»
Έκθεση/ Εργαστήριο Ιστορίας της Τέχνης της περιόδου
Δικτατορία Μεταξά – Κατοχή – Αντίσταση – Εμφύλιος – Τόποι Εξορίας έως το 1967.
Εγκαίνια: 29 Οκτωβρίου, ώρα 8.00 μ.μ.
Διάρκεια: 29 Οκτώβρη – 30 Νοέμβρη 2014
Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων:
Βασ. Σοφίας – Πάρκο Ελευθερίας, στάση Μετρό: Μέγαρο Μουσικής
τηλ: 210 7224028
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Σάββατο:10.00 – 20.00, Κυριακή:10.00 – 14.00
ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ
Εγκαινιάζεται την Τετάρτη 29 Οκτώβρη, στις 7.30 μ.μ.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΜΕΤΑΞΑ-ΚΑΤΟΧΗ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ-
ΕΜΦΥΛΙΟΣ-ΤΟΠΟΙ ΕΞΟΡΙΑΣ ΩΣ ΤΟ 1967
/ Έκθεση
Α. Τάσσος,,Αλέξαδρος Κορογιαννάκης, Αλέξανδρος Αλεξανδράκης, Άννα Κινδύνη,Αντώνης Γκλίνος, Αντώνης Κανάς, Ασαντούρ Μπαχαριάν, Βάλιας Σεμερτζίδης, Βάσω Κατράκη, Βασίλης Βλασίδης, Γιάννης Στεφανίδης, Γιώργης Δήμου, Γιώργος Βακιρτζής , Γιώργος Βελισσαρίδης, Γιώργος Γούλας, Γιώργος Μανουσάκης , Γιώργος Σικελιώτης, Δημητρης Μεγαλίδης, Δημήτρης Παπαγεωργίου, Δημήτρης Τηνιακός, Ελένη Περάκη – Θεοχάρη, Εμμανουήλ Ζέππος, Ευθύμιος Παπαδημητρίου, Ζιζή Μακρή, Θωμάς Μώλος, Ιωάννης Σπηλιόπουλος, Καπράλος Χρήστος, Κατσικογιάννης Δημήτρης, Κούλα,Μπεκιάρη, Κώστας Μαλάμος, Λορέτζος Καρπαθάκης, Λουκία Μαγγιώρου, Μάριος Βατζιάς, Μέμος Μακρής, Μπαλάφας Κώστας, Νικολινάκος Μιχάλης, Νομικός Ανδρέας, Οικονομίδης Δημήτρης, Ορέστης Κανέλλης, Πλακωτάρης Κώστας, Σελέστ Πολυχρονιάδη, Ευγένειος Σπαθάρης, Σπύρος Βασιλείου, Σπύρος Μελετζής, Τάκης Καλμούχος, Τάκης Μάρθας, Τηλέμαχος Κάνθος, Φώτης Μαστιχιάδης, Χρίστος Δαγκλής και Ανώνυμοι καλλιτέχνες.
Ο στόχος του ΕΕΤΕ δεν είναι να υποκαταστήσει τους Ιστορικούς Τέχνης. Για αυτό και δεν θα βρει κανείς σε αυτή τη διοργάνωση αυτά που αναζητά σε μια ιστορική έκθεση. Μέριμνα του ΕΕΤΕ είναι το πώς, όλος αυτός ο πλούτος, τα έργα και οι μαρτυρίες για τη σχέση των εικαστικών καλλιτεχνών με τους αγώνες του λαού, θα καταγραφεί θα είναι προσεγγίσιμος από το πλατύ κοινό. Για το λόγο αυτό ονομάσθηκε αυτή η παρουσίαση «εργαστήριο», με στόχο να συγκεντρωθεί και να καταγραφεί αρχειακό – ιστορικό υλικό, με την δημιουργία παράλληλα ηλεκτρονικού αρχείου, με την συμβολή Μουσείων, σωματείων, εικαστικών εν ζωή και απογόνων καλλιτεχνών, καθώς και εν γένει με τη σχετική βιβλιογραφία που καταγράφει την Εικαστική και κοινωνική δράση των Ελλήνων Καλλιτεχνών κατά την Ιστορική αυτή περίοδο.. Το ΕΕΤΕ έχει ήδη ξεκινήσει την καταγραφή οπτικοακουστικού υλικού και έχει απευθυνθεί σε «πηγές». Στο κάλεσμα του ΕΕΤΕ ανταποκρίθηκαν και παραχώρησαν έργα για την έκθεση: Η Εθνική Πινακοθήκη, το Μουσείο Μπενάκη, το ΚΚΕ, η Εταιρεία Εικαστικών Τεχνών Τάσσος Α., η Δημοτική Πινακοθήκη Αθήνας, η ΑlfaBank, Το Σπαθάρειο Μουσείο, η Πινακοθήκη Χαρακτικής Ζίτσας, η Πινακοθήκη Ιωαννίνων, η Πινακοθήκη Χρήστου και Σοφίας Μοσχανδρέου στο Μεσολόγγι, οι συλλέκτες Γιάννης Παπακωνσταντίνου, Ιορδάνης Χριστοδούλου, καθώς και συγγενείς καλλιτεχνών. Δυστυχώς πολλοί συγγενείς δεν βρέθηκαν, ή κάποιοι δεν ανταποκρίθηκαν, γι αυτό και σίγουρα υπάρχουν πολύ σημαντικές ελλείψεις στην έκθεση αυτή. Είναι όμως ένα ξεκίνημα, μια «εισαγωγή».
Η σχέση των εικαστικών Τεχνών με την Αντίσταση, τον αγώνα του λαού για μιαν άλλη Ελλάδα, με τις διώξεις και τις εξορίες, τον Εμφύλιο και τα δύσκολα μετεμφυλιακά χρόνια, είναι παρακαταθήκες για τη σύγχρονη Ελληνική Τέχνη. Μέσα στις πολιτιστικές πολιτικές που ακολουθήθηκαν και ακολουθούνται από τη λήξη του Εμφυλίου και μετά, από την ΕΕ και τις Κυβερνήσεις, αποσιωπούνται δημιουργοί και έργα σημαντικά.
Η Αντίσταση και οι αγώνες ήταν τροφοδότης της τέχνης. Τα χρόνια εκείνα, πολλοί εικαστικοί καλλιτέχνες, ιδιαίτερα οι νέοι εντάχθηκαν στις γραμμές της. Οι ανώνυμοι και επώνυμοι καλλιτέχνες, ο καθένας με τον τρόπο του, στον τόπο που ζούσε, με στερήσεις και κινδύνους, στήριξε την αντιστασιακή δράση του Ελληνικού λαού, χρησιμοποιώντας κάθε μορφή τέχνης. Άλλωστε στις 24 Σεπτεμβρίου 1944, σε μια περίοδο εξαιρετικά δύσκολη και σημαντική στην νεότερη Ιστορία της Ελλάδας, ιδρύεται το «Καλλιτεχνικό Επαγγελματικό Επιμελητήριο», το σημερινό Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, από εξέχουσες προσωπικότητες στο χώρο της Εικαστικής Δημιουργίας από πρωτοπόρους εικαστικούς καλλιτέχνες που μετείχαν ενεργά στην Αντίσταση
Στο χώρο θα λειτουργεί ηλεκτρονικό αρχείο, μια «βάση δεδομένων» η οποία θα παρέχει πληροφορίες και υλικό και στην οποία θα μπορούν να συμπληρώνονται και νέα στοιχεία συνεχώς. Στη βάση δεδομένων έχουν ήδη καταγραφεί 8.500 εικαστικά έργα καθώς και και οπτικοακουστικό υλικό, συνεντεύξεις και αφηγήσεις παλιών αγωνιστών.
Προσπάθεια του ΕΕΤΕ σήμερα με την διοργάνωση αυτή είναι να καταγραφούν και να γνωρίσει το ευρύ κοινό τους Εικαστικούς Καλλιτέχνες που στρατεύθηκαν με το έργο ή τις περισσότερες φορές με την ίδια τη ζωή τους, ανεξάρτητα αν το έργο τους διασώθηκε ή όχι... Στην έκθεση θα δει κανείς έργα της περιόδου 1936 – 1949, έργα από φυλακές και εξορίες ως το 1967, αλλά και έργα που έγιναν μεταγενέστερα από καλλιτέχνες που πήραν μέρος οι ίδιοι στην Αντίσταση. Ακόμα θα βρει στη «βάση δεδομένων», καλλιτέχνες που ενώ καταγράφονται από μαρτυρίες για τη δράση τους ή για συλλογικά έργα ως «καλλιτέχνες της Αντίστασης» δεν άφησαν ατομικό έργο σχετικό με εκείνη την περίοδο στην οποία αναφερόμαστε.
Παράλληλα στο χώρο της έκθεσης θα προβάλλονται σχετικές με το θέμα ταινίες και ντοκυμαντέρ.
Η έκθεση είναι αφορμή να ανοίξει συζήτηση για τον κοινωνικό ρόλο του καλλιτέχνη και την κοινωνική λειτουργία της τέχνης, να βγουν συμπεράσματα και να ανοίξουν δρόμοι για το σήμερα.
Διαβάστε επίσης το τεύχος 184 /Ιουλίου 2014 του ΕΕΤΕ : http://www.eete.gr/uplds/File/Newspapers/184.pdf
Δείτε το βίντεο :
ΔΗΛΩΣΗ ΜΠΑΜΠΗ ΔΑΡΑΔΗΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ "ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΡΑ"
«Στα χρόνια που μεσολάβησαν, άλλαξε η σχέση των εικαστικών καλλιτεχνών με την κοινωνία στο σύνολό της, η «εμπορευματοποίηση» της Τέχνης την αλλοίωσε. Από το 2008 πιο έντονα, η χώρα μας ζει την καπιταλιστική κρίση με ολέθριες επιπτώσεις για τα φτωχά λαϊκά στρώματα, τους εργαζόμενους, το λαό. Οι καλλιτέχνες είναι κι αυτοί μέρος της κοινωνίας που υφίστανται ό,τι κι οι εργαζόμενοι γενικότερα. Δρουν όμως και καλούνται από την ίδια τη ζωή με τα έργα τους να είναι παρόντες στα καίρια ζητήματα της εποχής. Η Τέχνη, που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο υπηρέτησε διαχρονικά τους αγώνες του λαού, είναι ανάγκη να εκφραστεί συλλογικά και σήμερα, να εκφραστεί η αναγκαιότητα της Αντίστασης Σήμερα, Τώρα και παράλληλα να γίνει μια προσπάθεια να καταγραφούν οι εικαστικοί καλλιτέχνες - «επώνυμοι» και άγνωστοι - που είτε με το έργο τους είτε με την ίδια τη ζωή τους συνδέθηκαν με τους λαϊκούς αγώνες».
http://www.rizospastis.gr/story.do?id=8130815&publDate=2/10/2014
Δείτε το βίντεο :
ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΕΥΑΣ ΜΕΛΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ "ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΡΑ"
Οταν η Τέχνη συναντιέται με το λαϊκό συναίσθημα, μεγαλουργεί
http://www.rizospastis.gr/story.do?id=8169876&publDate=28/10/2014
Συζήτηση με την πρόεδρο του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, Εύα Μελά
Ο «Ριζοσπάστης» μίλησε με την Εύα Μελά, πρόεδρο του ΕΕΤΕ, γι' αυτές τις πρωτοβουλίες.
- Το ΕΕΤΕ βρίσκεται σε μια δημιουργική φάση με σειρά πετυχημένων εκδηλώσεων...
-- Το ΕΕΤΕ βρίσκεται χρόνια τώρα σε δύσκολη θέση εξ αιτίας της υποχρηματοδότησης, αφού ο προϋπολογισμός του καλύπτει μόνο τις ανελαστικές του δαπάνες. Ομως έχει ένα τεράστιο όπλο που είναι αναντικατάστατο: Είναι οι ίδιοι οι εικαστικοί καλλιτέχνες και η προσφορά τους σε όλα τα επίπεδα, που «βάζουν πλάτη» και μπορούμε να διοργανώνουμε αυτά που θεωρούμε αναγκαία και σημαντικά. Η έλλειψη κονδυλίων ισοσκελίζεται με το περίσσευμα ψυχής των ίδιων των μελών του ΕΕΤΕ.
- Από ποια ανάγκη γεννήθηκε η διοργάνωση των δύο αυτών εκδηλώσεων;
-- Οπως γνωρίζετε στις 24 Σεπτεμβρίου 1944, σε μια περίοδο εξαιρετικά δύσκολη και σημαντική στην νεότερη Ιστορία της Ελλάδας, ιδρύθηκε το «Καλλιτεχνικό Επαγγελματικό Επιμελητήριο», το σημερινό Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, από πρωτοπόρους εικαστικούς καλλιτέχνες που μετείχαν ενεργά στην Αντίσταση. Μέλημα πάντα του ΕΕΤΕ ήταν και είναι η ανάπτυξη της Τέχνης και η ενίσχυση της κοινωνικής της λειτουργίας. Η μελέτη της Ιστορίας του τόπου μας και παράλληλα της Ιστορίας του μαζικού κινήματος των εικαστικών καλλιτεχνών και κύρια η ανάδειξη της μαχόμενης Τέχνης, είναι μέρος της ιστορίας του ίδιου του ΕΕΤΕ. Οι καλλιτέχνες που πήραν μέρος ενεργά στην Αντίσταση, ήταν ζωντανά κύτταρα του ΕΕΤΕ, πολλούς τους γνωρίσαμε οι νεώτεροι.
Συνειδητοποιήσαμε (όταν οι περισσότεροι είχαν φύγει πλέον από τη ζωή) ότι αυτή η σχέση της Τέχνης με το λαϊκό κίνημα, που την τροφοδότησε τόσο, είναι κάτι το εξαιρετικά σημαντικό, που πρέπει να μείνει ως στάση ζωής, παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές καλλιτεχνών. Στις συνθήκες που σήμερα λειτουργεί η Τέχνη, κυριαρχεί η εμπορευματοποίηση και ο αποπροσανατολισμός Τέχνης και καλλιτεχνών, μιας και το εργατικό κίνημα είναι σε ύφεση και παράλληλα το σύστημα και οι δομές του δημιουργούν στεγανά στην επικοινωνία Τέχνης - κοινού, διαμορφώνουν όρους χειραγώγησης και ελέγχου της σχέσης Τέχνης και κοινωνίας. Οι Σχολές Καλών Τεχνών δε διδάσκουν την Ιστορία της Ελληνικής Τέχνης του εικοστού αιώνα και μέσα σε αυτή και την Τέχνη της περιόδου 1936-1949 ή την Τέχνη της φυλακής και της εξορίας. Αποσιωπάται αυτή η σημαντική συνεισφορά των καλλιτεχνών.
Οι νεώτεροι καλλιτέχνες διδάσκονται την Τέχνη του λεγόμενου «Δυτικού κόσμου» και μάλιστα μόνο κινήματα και διαδρομές που αναγνωρίζει το διεθνές χρηματιστήριο της Τέχνης. Μουσεία και πινακοθήκες δεν έχουν αναδείξει την Τέχνη της Αντίστασης, με απόδειξη την κακή κατάσταση που επικρατεί στο Μουσείο της Βάσως Κατράκη στο Αιτωλικό, της μεγάλης αυτής μορφής της Τέχνης της Αντίστασης, για το οποίο μουσείο το ΚΚΕ, από όσο γνωρίζω, έκανε και Ερώτηση το καλοκαίρι στη Βουλή.
- Στα χρόνια που μεσολάβησαν άλλαξε η σχέση των εικαστικών καλλιτεχνών με την κοινωνία στο σύνολό της;
-- Φυσικά και έχει αλλάξει η σχέση της Τέχνης με την κοινωνία στο σύνολό της. Σχέση της Τέχνης και του λαού. Εκείνα τα δύσκολα χρόνια για το λαό και τη χώρα, ήταν άρρηκτα δεμένη με τη δράση και τον αγώνα. Η δημιουργική ανησυχία των καλλιτεχνών, η ανάγκη της στήριξης του αγώνα, εκφράστηκε με όλα τα εικαστικά μέσα της εποχής της, στην πόλη και το βουνό, στα εργοστάσια, στα χωριά, παντού. Τα έργα των καλλιτεχνών έγιναν εργαλείο για τη φωνή και τη δράση του λαού, πηγή έμπνευσης των αγωνιστών που πήραν το όπλο στο χέρι για να απελευθερώσουν τον τόπο. Στις μέρες μας, ιδιαίτερα τα τελευταία τριάντα χρόνια, η Τέχνη ολοένα και περισσότερο εμπορευματοποιείται, περιορίζεται ο κοινωνικός της ρόλος. Το κράτος στήριξε και στηρίζει τους μηχανισμούς εμπορευματοποίησης της Τέχνης, μέσα από της οδηγίες της ΕΕ (που κατέταξε την Τέχνη στα εμπορικά προϊόντα, στην ΓΚΑΤ) , προσπαθώντας παράλληλα να χειραγωγήσει Τέχνη και καλλιτέχνες προς το συμφέρον των μεγάλων μονοπωλίων που δείχνουν ενδιαφέρον στην Τέχνη για επικερδείς «μπίζνες». Μέσα ιδιαίτερα στις συνθήκες της κρίσης και της οικονομικής εξαθλίωσης των λαϊκών στρωμάτων, η απόλαυση της Τέχνη γίνεται υπόθεση μιας απελπιστικά μικρής μερίδας πλουσίων. Για τους εργαζόμενους είναι μια απόμακρη πολυτέλεια...
- Οι καλλιτέχνες είναι και αυτοί μέρος της κοινωνίας που υφίστανται ό,τι και οι εργαζόμενοι γενικότερα. Πόσο αναγκαίο και πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι με τα έργα τους να είναι παρόντες στα καίρια ζητήματα της εποχής;
-- Είναι ένα σοβαρό ιδεολογικό ζήτημα αυτό. Η κυρίαρχη ιδεολογία θέλει τον καλλιτέχνη ναι μεν εξαθλιωμένο και παροπλισμένο και αυτόν αλλά απόμακρο, χωρίς πολιτική έκφραση, δήθεν ακομμάτιστο, έχοντας καλλιεργήσει την άποψη ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι περιχαρακωμένος, μόνος... Το να δοθεί κάποιος απερίσπαστος στην τέχνη του είναι ένα άπιαστο όνειρο γιατί, οι συνθήκες της ζωής και οι δυσκολίες επιβίωσης των καλλιτεχνών, τούς ακυρώνουν δημιουργικά μιας και για να ζήσουν και να χρηματοδοτήσουν την καλλιτεχνική δημιουργία τους πρέπει να κάνουν άλλη δουλειά «επιβίωσης»... Μην ξεχνάμε πως οι καλλιτέχνες υφίστανται ως «ελεύθεροι επαγγελματίες» ή μισθωτοί (π.χ., ως εκπαιδευτικοί) όλες τις δυσκολίες που υφίστανται και οι άλλοι κλάδοι. Μόνο που η Τέχνη χρειάζεται και μελέτη και συνεχή αφοσίωση, κάτι που δεν είναι εύκολο στις σημερινές συνθήκες, ιδιαίτερα όταν όλη μέρα τρέχουν για την επιβίωση. Και αυτό είναι το οξύμωρο: Οι ανάγκες της κοινωνίας για Τέχνη είναι τεράστιες αλλά δεν τις καλύπτουν οι καλλιτέχνες γιατί στον καπιταλισμό τα νήματα δεν τα κινούν οι εργαζόμενοι: Οι δομές παραχωρούνται σε εργολάβους και μεσάζοντες που αναγνωρίζονται ως εκείνοι που θα επιλέξουν καλλιτέχνες που θα εργαστούν για αυτούς.
- Η Τέχνη που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, υπηρέτησε διαχρονικά τους αγώνες του λαού είναι ανάγκη να εκφραστεί συλλογικά και σήμερα, να εκφραστεί η αναγκαιότητα της Αντίστασης;
-- Αυτό είναι και ο λόγος που το ΕΕΤΕ διοργανώνει παράλληλα την έκθεση « ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΡΑ» στη Δημοτική Πινακοθήκη Αθήνας, στην οποία συμμετέχουν 176 καλλιτέχνες. Να δώσει ο καθένας με τη δική του ματιά, με τη δική του αντίληψη την απάντηση στην αναγκαιότητα «αντίστασης τώρα».
- Τα έργα των εικαστικών καλλιτεχνών στις μέρες μας έχουν την απήχηση που τους αξίζει;
-- Η Τέχνη είναι αναγκαίο να υπάρχει όσο ποτέ, σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Οχι μόνο η ζωγραφική και η γλυπτική αλλά και οι εφαρμογές των εικαστικών τεχνών στο περιβάλλον, στο δημόσιο χώρο, στα αντικείμενα χρήσης, παντού. Το ζήτημα είναι ότι η υποβάθμιση του καλλιτέχνη ως οντότητα στο σύστημα που ζούμε και η υποκατάστασή του θεσμικά από εργολάβους και μεσάζοντες υποβαθμίζει αυτές καθαυτές τις ανάγκες ποιοτικά. Η υποβάθμιση θεσμικά και εργασιακά του καλλιτέχνη, ερωτηματικά δήθεν για το ποιος είναι σήμερα ο καλλιτέχνης και απόψεις πλουραλιστικές δήθεν, ότι «όλα είναι τέχνη», δημιουργούν μια κατάσταση όπου το πεδίο μένει ελεύθερο στον κάθε επιχειρηματία να κάνει τη δουλειά του σε βάρος και της Τέχνης και των καλλιτεχνών και πάνω από όλα σε βάρος της δημόσιας αισθητικής, σε βάρος τελικά των εργαζομένων...
-Μπορεί η Τέχνη να είναι η αντίσταση στην εξουσία των όπλων; Ο καλλιτέχνης μπορεί, οφείλει στο ταλέντο του, να αφιερώνει την Τέχνη του σε ένα σκοπό: Στην καταγγελία όσων τραυματίζουν τις κοινωνίες, απαξιώνουν τη ζωή και τον άνθρωπο;
-- Η Τέχνη πάντα ήταν και είναι όπλο. Δεν μπορεί να αλλάξει από μόνη της τον κόσμο αλλά μπορεί να επηρεάσει τη λαϊκή συνείδηση, να συμβάλει στο να στρατευθούν οι εργαζόμενοι και να παλέψουν για να αλλάξουν τον κόσμο. Η Τέχνη μιλάει στο συναίσθημα, εγείρει, συμβάλει στην κατανόηση της πραγματικότητας. Και η κατανόηση της πραγματικότητας μπορεί να στρατεύσει τους εργαζόμενους στο να αγωνιστούν για να την ανατρέψουν.
-Αυτήν την Τέχνη την είπαν «στρατευμένη» για να την απαξιώσουν. Αλλά εκείνη άντεξε, καταξιώθηκε και αποτελεί «προσευχητάρι» των λαών...
-- Κάθε Τέχνη υπηρετεί μια ιδεολογία. Δεν υπάρχει «μη στρατευμένη» Τέχνη. Ακόμα και όταν μιλάει για τον έρωτα ή για τη φύση, ο τρόπος προσέγγισης δηλώνει τη στράτευση. Και όταν η Τέχνη συναντιέται με το λαϊκό συναίσθημα, μεγαλουργεί. Βέβαια, απαιτείται Παιδεία, γιατί η υποκουλτούρα και ο εθισμός στην «τέχνη του σελοφάν» αμβλύνει τα κριτήρια των εργαζομένων. Γι' αυτό και ο αγώνας πρέπει να είναι πολυμέτωπος. Για την καλλιτεχνική Παιδεία και την αισθητική αγωγή όλων των παιδιών, που σήμερα με τον εξοστρακισμό των καλλιτεχνικών μαθημάτων από το Λύκειο και την υποβάθμισή τους στις άλλες τάξεις, καταργείται, με τον αγώνα για την υλοποίηση του 1% για την τοποθέτηση έργων στο δημόσιο χώρο, για την αναγνώριση της επαγγελματικής και κοινωνικής υπόστασης του εικαστικού καλλιτέχνη.
- Το ΕΕΤΕ βρίσκεται σε μια δημιουργική φάση με σειρά πετυχημένων εκδηλώσεων...
-- Το ΕΕΤΕ βρίσκεται χρόνια τώρα σε δύσκολη θέση εξ αιτίας της υποχρηματοδότησης, αφού ο προϋπολογισμός του καλύπτει μόνο τις ανελαστικές του δαπάνες. Ομως έχει ένα τεράστιο όπλο που είναι αναντικατάστατο: Είναι οι ίδιοι οι εικαστικοί καλλιτέχνες και η προσφορά τους σε όλα τα επίπεδα, που «βάζουν πλάτη» και μπορούμε να διοργανώνουμε αυτά που θεωρούμε αναγκαία και σημαντικά. Η έλλειψη κονδυλίων ισοσκελίζεται με το περίσσευμα ψυχής των ίδιων των μελών του ΕΕΤΕ.
- Από ποια ανάγκη γεννήθηκε η διοργάνωση των δύο αυτών εκδηλώσεων;
-- Οπως γνωρίζετε στις 24 Σεπτεμβρίου 1944, σε μια περίοδο εξαιρετικά δύσκολη και σημαντική στην νεότερη Ιστορία της Ελλάδας, ιδρύθηκε το «Καλλιτεχνικό Επαγγελματικό Επιμελητήριο», το σημερινό Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, από πρωτοπόρους εικαστικούς καλλιτέχνες που μετείχαν ενεργά στην Αντίσταση. Μέλημα πάντα του ΕΕΤΕ ήταν και είναι η ανάπτυξη της Τέχνης και η ενίσχυση της κοινωνικής της λειτουργίας. Η μελέτη της Ιστορίας του τόπου μας και παράλληλα της Ιστορίας του μαζικού κινήματος των εικαστικών καλλιτεχνών και κύρια η ανάδειξη της μαχόμενης Τέχνης, είναι μέρος της ιστορίας του ίδιου του ΕΕΤΕ. Οι καλλιτέχνες που πήραν μέρος ενεργά στην Αντίσταση, ήταν ζωντανά κύτταρα του ΕΕΤΕ, πολλούς τους γνωρίσαμε οι νεώτεροι.
Συνειδητοποιήσαμε (όταν οι περισσότεροι είχαν φύγει πλέον από τη ζωή) ότι αυτή η σχέση της Τέχνης με το λαϊκό κίνημα, που την τροφοδότησε τόσο, είναι κάτι το εξαιρετικά σημαντικό, που πρέπει να μείνει ως στάση ζωής, παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές καλλιτεχνών. Στις συνθήκες που σήμερα λειτουργεί η Τέχνη, κυριαρχεί η εμπορευματοποίηση και ο αποπροσανατολισμός Τέχνης και καλλιτεχνών, μιας και το εργατικό κίνημα είναι σε ύφεση και παράλληλα το σύστημα και οι δομές του δημιουργούν στεγανά στην επικοινωνία Τέχνης - κοινού, διαμορφώνουν όρους χειραγώγησης και ελέγχου της σχέσης Τέχνης και κοινωνίας. Οι Σχολές Καλών Τεχνών δε διδάσκουν την Ιστορία της Ελληνικής Τέχνης του εικοστού αιώνα και μέσα σε αυτή και την Τέχνη της περιόδου 1936-1949 ή την Τέχνη της φυλακής και της εξορίας. Αποσιωπάται αυτή η σημαντική συνεισφορά των καλλιτεχνών.
Οι νεώτεροι καλλιτέχνες διδάσκονται την Τέχνη του λεγόμενου «Δυτικού κόσμου» και μάλιστα μόνο κινήματα και διαδρομές που αναγνωρίζει το διεθνές χρηματιστήριο της Τέχνης. Μουσεία και πινακοθήκες δεν έχουν αναδείξει την Τέχνη της Αντίστασης, με απόδειξη την κακή κατάσταση που επικρατεί στο Μουσείο της Βάσως Κατράκη στο Αιτωλικό, της μεγάλης αυτής μορφής της Τέχνης της Αντίστασης, για το οποίο μουσείο το ΚΚΕ, από όσο γνωρίζω, έκανε και Ερώτηση το καλοκαίρι στη Βουλή.
- Στα χρόνια που μεσολάβησαν άλλαξε η σχέση των εικαστικών καλλιτεχνών με την κοινωνία στο σύνολό της;
-- Φυσικά και έχει αλλάξει η σχέση της Τέχνης με την κοινωνία στο σύνολό της. Σχέση της Τέχνης και του λαού. Εκείνα τα δύσκολα χρόνια για το λαό και τη χώρα, ήταν άρρηκτα δεμένη με τη δράση και τον αγώνα. Η δημιουργική ανησυχία των καλλιτεχνών, η ανάγκη της στήριξης του αγώνα, εκφράστηκε με όλα τα εικαστικά μέσα της εποχής της, στην πόλη και το βουνό, στα εργοστάσια, στα χωριά, παντού. Τα έργα των καλλιτεχνών έγιναν εργαλείο για τη φωνή και τη δράση του λαού, πηγή έμπνευσης των αγωνιστών που πήραν το όπλο στο χέρι για να απελευθερώσουν τον τόπο. Στις μέρες μας, ιδιαίτερα τα τελευταία τριάντα χρόνια, η Τέχνη ολοένα και περισσότερο εμπορευματοποιείται, περιορίζεται ο κοινωνικός της ρόλος. Το κράτος στήριξε και στηρίζει τους μηχανισμούς εμπορευματοποίησης της Τέχνης, μέσα από της οδηγίες της ΕΕ (που κατέταξε την Τέχνη στα εμπορικά προϊόντα, στην ΓΚΑΤ) , προσπαθώντας παράλληλα να χειραγωγήσει Τέχνη και καλλιτέχνες προς το συμφέρον των μεγάλων μονοπωλίων που δείχνουν ενδιαφέρον στην Τέχνη για επικερδείς «μπίζνες». Μέσα ιδιαίτερα στις συνθήκες της κρίσης και της οικονομικής εξαθλίωσης των λαϊκών στρωμάτων, η απόλαυση της Τέχνη γίνεται υπόθεση μιας απελπιστικά μικρής μερίδας πλουσίων. Για τους εργαζόμενους είναι μια απόμακρη πολυτέλεια...
- Οι καλλιτέχνες είναι και αυτοί μέρος της κοινωνίας που υφίστανται ό,τι και οι εργαζόμενοι γενικότερα. Πόσο αναγκαίο και πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι με τα έργα τους να είναι παρόντες στα καίρια ζητήματα της εποχής;
-- Είναι ένα σοβαρό ιδεολογικό ζήτημα αυτό. Η κυρίαρχη ιδεολογία θέλει τον καλλιτέχνη ναι μεν εξαθλιωμένο και παροπλισμένο και αυτόν αλλά απόμακρο, χωρίς πολιτική έκφραση, δήθεν ακομμάτιστο, έχοντας καλλιεργήσει την άποψη ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι περιχαρακωμένος, μόνος... Το να δοθεί κάποιος απερίσπαστος στην τέχνη του είναι ένα άπιαστο όνειρο γιατί, οι συνθήκες της ζωής και οι δυσκολίες επιβίωσης των καλλιτεχνών, τούς ακυρώνουν δημιουργικά μιας και για να ζήσουν και να χρηματοδοτήσουν την καλλιτεχνική δημιουργία τους πρέπει να κάνουν άλλη δουλειά «επιβίωσης»... Μην ξεχνάμε πως οι καλλιτέχνες υφίστανται ως «ελεύθεροι επαγγελματίες» ή μισθωτοί (π.χ., ως εκπαιδευτικοί) όλες τις δυσκολίες που υφίστανται και οι άλλοι κλάδοι. Μόνο που η Τέχνη χρειάζεται και μελέτη και συνεχή αφοσίωση, κάτι που δεν είναι εύκολο στις σημερινές συνθήκες, ιδιαίτερα όταν όλη μέρα τρέχουν για την επιβίωση. Και αυτό είναι το οξύμωρο: Οι ανάγκες της κοινωνίας για Τέχνη είναι τεράστιες αλλά δεν τις καλύπτουν οι καλλιτέχνες γιατί στον καπιταλισμό τα νήματα δεν τα κινούν οι εργαζόμενοι: Οι δομές παραχωρούνται σε εργολάβους και μεσάζοντες που αναγνωρίζονται ως εκείνοι που θα επιλέξουν καλλιτέχνες που θα εργαστούν για αυτούς.
- Η Τέχνη που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, υπηρέτησε διαχρονικά τους αγώνες του λαού είναι ανάγκη να εκφραστεί συλλογικά και σήμερα, να εκφραστεί η αναγκαιότητα της Αντίστασης;
-- Αυτό είναι και ο λόγος που το ΕΕΤΕ διοργανώνει παράλληλα την έκθεση « ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΡΑ» στη Δημοτική Πινακοθήκη Αθήνας, στην οποία συμμετέχουν 176 καλλιτέχνες. Να δώσει ο καθένας με τη δική του ματιά, με τη δική του αντίληψη την απάντηση στην αναγκαιότητα «αντίστασης τώρα».
- Τα έργα των εικαστικών καλλιτεχνών στις μέρες μας έχουν την απήχηση που τους αξίζει;
-- Η Τέχνη είναι αναγκαίο να υπάρχει όσο ποτέ, σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Οχι μόνο η ζωγραφική και η γλυπτική αλλά και οι εφαρμογές των εικαστικών τεχνών στο περιβάλλον, στο δημόσιο χώρο, στα αντικείμενα χρήσης, παντού. Το ζήτημα είναι ότι η υποβάθμιση του καλλιτέχνη ως οντότητα στο σύστημα που ζούμε και η υποκατάστασή του θεσμικά από εργολάβους και μεσάζοντες υποβαθμίζει αυτές καθαυτές τις ανάγκες ποιοτικά. Η υποβάθμιση θεσμικά και εργασιακά του καλλιτέχνη, ερωτηματικά δήθεν για το ποιος είναι σήμερα ο καλλιτέχνης και απόψεις πλουραλιστικές δήθεν, ότι «όλα είναι τέχνη», δημιουργούν μια κατάσταση όπου το πεδίο μένει ελεύθερο στον κάθε επιχειρηματία να κάνει τη δουλειά του σε βάρος και της Τέχνης και των καλλιτεχνών και πάνω από όλα σε βάρος της δημόσιας αισθητικής, σε βάρος τελικά των εργαζομένων...
-Μπορεί η Τέχνη να είναι η αντίσταση στην εξουσία των όπλων; Ο καλλιτέχνης μπορεί, οφείλει στο ταλέντο του, να αφιερώνει την Τέχνη του σε ένα σκοπό: Στην καταγγελία όσων τραυματίζουν τις κοινωνίες, απαξιώνουν τη ζωή και τον άνθρωπο;
-- Η Τέχνη πάντα ήταν και είναι όπλο. Δεν μπορεί να αλλάξει από μόνη της τον κόσμο αλλά μπορεί να επηρεάσει τη λαϊκή συνείδηση, να συμβάλει στο να στρατευθούν οι εργαζόμενοι και να παλέψουν για να αλλάξουν τον κόσμο. Η Τέχνη μιλάει στο συναίσθημα, εγείρει, συμβάλει στην κατανόηση της πραγματικότητας. Και η κατανόηση της πραγματικότητας μπορεί να στρατεύσει τους εργαζόμενους στο να αγωνιστούν για να την ανατρέψουν.
-Αυτήν την Τέχνη την είπαν «στρατευμένη» για να την απαξιώσουν. Αλλά εκείνη άντεξε, καταξιώθηκε και αποτελεί «προσευχητάρι» των λαών...
-- Κάθε Τέχνη υπηρετεί μια ιδεολογία. Δεν υπάρχει «μη στρατευμένη» Τέχνη. Ακόμα και όταν μιλάει για τον έρωτα ή για τη φύση, ο τρόπος προσέγγισης δηλώνει τη στράτευση. Και όταν η Τέχνη συναντιέται με το λαϊκό συναίσθημα, μεγαλουργεί. Βέβαια, απαιτείται Παιδεία, γιατί η υποκουλτούρα και ο εθισμός στην «τέχνη του σελοφάν» αμβλύνει τα κριτήρια των εργαζομένων. Γι' αυτό και ο αγώνας πρέπει να είναι πολυμέτωπος. Για την καλλιτεχνική Παιδεία και την αισθητική αγωγή όλων των παιδιών, που σήμερα με τον εξοστρακισμό των καλλιτεχνικών μαθημάτων από το Λύκειο και την υποβάθμισή τους στις άλλες τάξεις, καταργείται, με τον αγώνα για την υλοποίηση του 1% για την τοποθέτηση έργων στο δημόσιο χώρο, για την αναγνώριση της επαγγελματικής και κοινωνικής υπόστασης του εικαστικού καλλιτέχνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου