Γέννηση του Ιωάννη του Βαπτιστή 15ος αιώνας
Σε αυτό το μάθημα θα σας αναλύσουμε βήμα βήμα τις μεθόδους κατασκευής μιας Βυζαντινής Αγιογραφίας κατά την ύστερη Βυζαντινή περίοδο. Εδώ να τονίσουμε ότι η Τεχνοτροπία δεν άλλαξε ιδιαίτερα απο τους προηγούμενους αιώνες, απλά προστέθηκαν περισσότερα χρώματα και καινούργια υλικά. Σήμερα θεωρούμε ότι δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο το μέσον που θα χρησιμοποιήσουμε για να πετύχουμε το αποτέλεσμα αλλά σε μια Βυζαντινή Αγιογραφία τα πάντα ήταν προιόν μελέτης, απο την υφή μέχρι τα χρώματα, όλα είχαν συμβολικό ρόλο γιατί ο καλλιτέχνης έπρεπε να δείξει την Αγιότητα του εκάστοτε προσώπου που απεικόνιζε και το φώς έπαιζε το σημαντικότερο ρόλο.
Εγκαυστική εικόνα του 6ου αιώνα
Το πρώτο βήμα ήταν να διαλέξουν το ξύλο, συνήθως διάλεγαν δρυς ή πεύκο το οποίο το λείαιναν και το πέρναγαν πολλές στρώσεις με κόλλα από ζώο για να ισιώσει εντελώς η επιφάνεια. Αυτή ήταν η σημαντικότερη διαδικασία καθώς η παραμικρή ατέλεια θα φαινόταν άσχημη υπό το φως των κεριών ιδιαίτερα αφού αργότερα θα επικαλυπτόταν με φύλα χρυσού!
Το δεύτερο βήμα ήταν να ζωγραφίσουν το σχέδιο είτε με το χέρι είτε να το ξεπατικώσουν με ένα χαρτί το οποίο ονόμαζαν Ανθίβολο.
Το τρίτο βήμα ήταν να απλώσουν μείγμα αργίλου διαλυμένο με ζελατίνα ψαριού ώστε να κολλήσουν πάνω τα φύλλα χρυσού. Το ερυθρό αυτό μείγμα μπορούσε να απλωθεί ομοιόμορφα ώστε να βουρτσίσουν πάνω τα λεπτά φύλα χρυσού και να πετύχουν την αντανακλαστικότητα που θέλουν.
Το τέταρτο βήμα ήταν να ισιώσουν τα φύλα χρυσού για να μοιάζει ομοιογενής η στρώση σαν να είναι φτιαγμένη από χρυσάφι η εικόνα, το πετύχαιναν αυτό χωρίς σύγχρονα εργαλεία τρίβοντάς τα μαλακά από πάνω για να μην σκίσουν το φύλο, με ένα ένα δόντι σκύλου που τους προσέφερε την καμπυλότητα που χρειάζονταν.
Το πέμπτο βήμα ήταν να μπεί το χρώμα, σε ένα άλλο θέμα θα αναλύσουμε την διαδικασία κατασκευής των χρωμάτων τότε και γιατί δεν μπορούν να συγκριθούν τα σημερινά χρώματα σε ποιότητα και ζωντάνια με αυτά που έφτιαχναν τότε. Οι βυζαντινές εικόνες είναι ζωγραφισμένες κυρίως με την τεχνική της αυγοτέμπερας ή ωογραφίας όπως επίσης λέγεται και σαν συνδετικό υλικό χρησιμοποιήθηκε το αυγό και κυρίως ο κρόκος του αυγού. Ο κρόκος αναμιγνυόταν με ίση ποσότητα ξυδιού, μειώνοντας έτσι την λιπαρότητά του και καθιστώντας το πιο ρευστό (πιο εύχρηστο). Το ξύδι έχει διπλό ρόλο, πρώτον ως συντηρητικό του αυγού και δεύτερον ως προστατευτικό από έντομα και μικροοργανισμούς που προσβάλλουν την ζωγραφική επιφάνεια. Σε πολλές περιπτώσεις αντί για ξύδι χρησιμοποιούταν νερό το οποίο εξατμιζόταν και παρέμενε μόνο ο κρόκος. Τα αυγοχρώματα έχουν το πλεονέκτημα ότι στεγνώνουν γρήγορα και αντέχουν πολλαπλές στρώσεις χωρίς να παρασύρουν τις πρώτες, ενώ με τον καιρό γίνονται αδιάλυτα. Ένα έργο σωστά φτιαγμένο με αυγό, είναι πιο σταθερό από κάθε άλλο είδος ζωγραφικής που έχει εφεύρει μέχρι σήμερα η ανθρωπότητα. Κάτω από το στρώμα ρύπου και βερνικιού, πολλά έργα βυζαντινής αγιογραφίας διατηρούν ακόμα την αρχική τους φρεσκάδα και ζωηρότητα.
Τέλος, χρησιμοποιούσαν βερνίκι για να σφραγίσουν την εικόνα και να αντέξει στον χρόνο.
Εδώ θα παρακολουθήσετε ένα χαρακτηριστικό βίντεο με την διαδικασία η οποία παρέμεινε ίδια από την εποχή του Παλαιολόγου.
Εδώ θα παρακολουθήσετε την αρχαία διαδικασία η οποία μεταφέρθηκε στην Δυτική Ευρώπη μετά την Άλωση και πάνω σε αυτήν βασίστηκε ολόκληρη η Αναγεννησιακή Ζωγραφική. Η εικόνα του Βίντεο είναι Φλαμανδική και κατασκευάστηκε με συνδετικό υλικό το λινέλαιο και όχι το αυγό και το ξύδι.
Πηγή https://greekartnews.wordpress.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου